Herkesin Bildiği, Kimsenin Bilmediği Ülke: Fransa Nedir, Ne Değildir?

Erasmus programını kazanmamla birlikte Avrupa'nın kapıları da bana açılmış oldu. Hazır elimde vize varken bende başladım ülke ülke gezmeye. Gittiğim her ülke hatta şehirde bile farklı karakterler farklı kültürlerle karşılaştım. Bu yazıyı kaleme alma sebebim ise gerçekten ülke ve insanları hakkında bildiğimiz doğruların aslında kısmen yanlış olduğunu görmem oldu. Eğer bu yazı siz okurlarım tarafından beğenilirse ziyaret ettiğim her ülke için yazmayı planlıyorum. Seçtiğim ilk ülke ise Kraków'dan sonra adım attığım ilk yurtdışı ülkem Fransa oldu. Yazıya bir soru ile başlamak istiyorum. Siz Fransa’yı nasıl bilirdiniz? 🙃

Fransa denilince çoğumuzun aklına şık bereler, romantik kafeler, çarpıcı mimarisi ve tabii ki Eiffel Kulesi gelir. Fransa, dünyanın dört bir yanında edebiyat, sanat ve moda alanında belirleyici bir figür, hatta Paris aşıklar şehri olarak bilinir. Bu yüzden, “şarap ve peynir diyarı” olarak anılması bir yanıyla bu kültürün değerli yönlerini yansıtırken, bir yanıyla da ona dair dar bir bakış açısı sunar.

Peki stereotipler nedir? Stereotipler aslında, bir ülkenin geçmişi, kültürel mirası ve dünya üzerindeki etkisiyle şekilleniyor. Fransa’nın yüzyıllardır sahip olduğu güçlü kimlik ve kendine özgü yaşam tarzı, ülkeyi cazibe merkezi yaparken belirli kalıpların da oluşmasına neden oldu. Örneğin, Fransızların “soğuk” veya “resmi” olduğu yönündeki düşünceler, farklı kültürlerin birbiriyle olan etkileşimlerinden doğan algılardan biridir. Çoğu insan, Fransızları sanatsever, modaya düşkün, hatta kimi zaman kuralcı olarak görür. Bu algılar, Fransız kültürünün tutkulu taraflarını ortaya koyuyor ancak bunun yanı sıra, Fransa'nın her bölgesinin kendine has bir kültürü ve yerel özellikleri olduğunu göz ardı ediyor.

Bu tür genel algılar bazen Fransa’nın geçmişinden, monarşinin etkilerinden, Fransız İhtilali gibi büyük olaylardan doğan bir tarihsel derinlik taşır. Fransız İhtilali’nin özgürlük, eşitlik ve kardeşlik idealleri, yalnızca Fransa'nın değil, tüm dünyanın siyasi ve sosyal yapısını etkiledi. Bugün Fransızların bireysel haklarına düşkünlüğü, sosyal eşitlik vurgusu, belki de o günlerden miras kalmıştır. Bu geçmiş, günümüzde de modern Fransa'nın ideallerini şekillendiriyor ve ona dair stereotipleri besliyor.

Fransa'nın çeşitli şehirlerini ziyaret etmiş biri olarak bilinen bazı stereotiplerin doğru bazısının ise yanlış olduğunu söyleyebilirim.

Öncelikle Fransa'da ingilizce bilmenizin size bir fayda sağlamayacağını söylemem gerek fakat bu ingilizce bilmemelerinden değil aşırı milliyetçi tutumlarından kaynaklı konuşmayı reddetmeleriyle ilgili. Defalarca denememe rağmen sonuçsuz kalan çabalarım sonucu Fransa'nın yerlisi olan tatlı arkadaşım Züleyha'nın olaya dahil olması ile iletişim kurabildik. İkinci olarak kadınların ve erkeklerin manken gibi giyinmeleri ve herkesin şık olması da bir illüzyon bence. Ünlü moda caddelerinde hatta Eiffel kulesinde bile herkes oldukça mütevazi bir giyime sahipti. Hatta turistlerin daha süslü olduklarını söyleyebilirim. Karakteristik özellikleri ise ülkenin kuzeyinden güneyine değişiyor. İlk gittiğim şehir Lille ülkenin en kuzeyinde yer alan ufak bir şehirdi, insanların daha soğuk ve kendi hallerinde olduklarını gözlemledim. Aşağı Marsilya ve Saint Tropez sahillerine indiğimde daha Akdenizin karakteristik özelliklerine şahit oldum. Havasından da kaynaklı olduğunu düşündüğüm bu durum insanların daha mutlu enerjik ve iletişime açık olmalarına sebep olmuş gibi görünüyor.

Sonuçta, bu tip stereotipler, her ne kadar bir gerçeklik payı taşısa da, bir ülkenin kültürel derinliğini tam anlamıyla yansıtmakta yetersiz kalır. Fransa’yı yalnızca klişeler üzerinden değerlendirmek yerine, tarihine, sosyal yapılarına ve yerel kültürlerine de göz atmak, bu ülkeyi daha iyi tanımamıza olanak sağlar.

Peki siz Fransa hakkında ne düşünüyorsunuz?